19/11/2015
BìnhĐịnh thuộc vùng Duyên hải miền Trung, tuy cơ sở hạ tầng đang dầnhoàn thiện, nhưng kinh tế còn nhiều khó khăn, hàng năm thường chịu nhiều thiệthại do thiên tai, dịch bệnh gây ra. Trong những năm qua, nhờ sự tích cực vậnđộng của tỉnh, cùng với sự quan tâm hỗ trợ của các Bộ, ngành trung ương và cácnhà tài trợ, Bình Định đã có nhiều dự án sử dụng vốn ODA có quy mô lớn đượctriển khai.
Cảng cá Đề Gi được đầu tư từ nguồn vốn của WB - ảnh Hoài Trung
ODA trở thànhnguồn vốn quan trọng góp phần tăng cường hệ thống cơ sở hạ tầng kinh tế xã hộicủa tỉnh, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên là xây dựng cơ sở hạ tầng thuỷlợi, giao thông nông thôn, cấp nước, y tế, giáo dục, xóa đói giảm nghèo.... gópphần tích cực thực hiện các mục tiêu ưu tiên trong kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh.
Hiệu quả tác động và tính bền vững của các chương trình,dự án ODA
Hiệu quả màcác dự án mang lại có ý nghĩa thiết thực góp phần cải tạo, nâng cấp cơ sở hạtầng các vùng đô thị, nông thôn và miền núi tạo đà phát triển cho các vùng;giảm dần khoảng cách chênh lệch về chất lượng giáo dục tiểu học, trung học giữacác vùng miền, tạo điều kiện nâng cao chất lượng giáo dục trong toàn tỉnh; đápứng nhu cầu vốn của nông dân, các hộ sản xuất, doanh nghiệp vừa và nhỏ tại cácvùng nông thôn trên địa bàn tỉnh, góp một phần phát triển sản xuất và nâng caođời sống vật chất tinh thần, tạo công ăn việc làm cho người lao động; giúp cáchuyện của tỉnh đầu tư phát triển nông nghiệp và nông thôn, cải thiện một bướcquan trọng đời sống của người dân các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộcthiểu số.
Trong cácngành và lĩnh vực ưu tiên vốn ODA, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kết hợpxóa đói giảm nghèo có các chương trình và dự án ODA của tỉnh ký kết trong thờikỳ 1993-2015 đạt tổng trị giá khoảng 433,96 triệu USD, trong đó có nhiều dự ánquy mô lớn như Dự án hạ tầng nông thôn, Dự án phát triển cơ sở hạ tầng nôngthôn dựa vào cộng đồng, Dự án phát triển sinh kế miền Trung, Dự án Cạnh tranhnông nghiệp (WB) và nhiều dự án phát triển nông thôn tổng hợp kết hợp xóa đói,giảm nghèo khác,.... đã góp phần hỗ trợ phát triển nông nghiệp và cải thiện mộtbước quan trọng đời sống người dân các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộcthiểu số, nhất là trong việc tiếp cận tới các dịch vụ công trong các lĩnh vực ytế, giáo dục.
Lĩnh vực Nănglượng và Công nghiệp tỉnh có 2 dự án Năng lượng nông thôn II Bình Định 25 xã và26 xã tổng vốn đầu đầu tư 10,6 triệu USD, trong đó vốn ODA 9,6 triệu USD đượcsự hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới đầu tư cho việc xây dựng mới và cải tạo lướiđiện hạ thế nông thôn (đường dây 0,4 KV). Đây là nguồn vốn lớn và có ý nghĩatrong bối cảnh nguồn vốn đầu tư từ ngân sách còn hạn hẹp, khu vực tư nhân trongvà ngoài nước trong giai đoạn phát triển ban đầu còn chưa mặn mà với đầu tưphát triển nguồn và lưới điện vì yêu cầu vốn lớn và thời gian thu hồi vốn chậm.Từ khi các công trình đưa vào sử dụng, chất lượng điện năng luôn ổn định, ngườidân có thể yên tâm đầu tư máy móc chế biến, phát triển sản xuất các ngành nghềtiểu thủ công nghiệp và dịch vụ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hộiđịa phương, giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động nông thôn.
Lĩnh vực Giaothông Vận tải với tổng giá trị hiệp định ký kết đạt khoảng 25,82 triệu USD. Nhờnguồn vốn này, Bình Định đã khôi phục và bước đầu phát triển các hệ thống giaothông. Các dự án đã triển khai hầu nâng cấp, cải tạo, sửa chữa một số tuyếnđường trọng yếu của 11 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh, nhằm từng bước kiêncố hóa hệ thống thoát nước và kết cấu mặt đường, cải thiện chất lượng mạng lướiđường giao thông nông thôn trên toàn tỉnh, góp phần nâng cao năng lực lưu thôngở nông thôn, mang lại hiệu quả kinh tế, văn hóa xã hội cho nhân dân từng địaphương tham gia dự án. . Đây là những cơ sở hạ tầng kinh tế hết sức quan trọngđể thúc đẩy phát triển các ngành, lĩnh vực và địa phương, kể cả thu hút nguồnvốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Lĩnh vực Ytế, giáo dục đào tạo, vệ sinh môi trường, cấp nước sạch là những lĩnh vực ưutiên thu hút và sử dụng ODA trong thời gian qua với các chương trình, dự án đãký đạt tổng số vốn khoảng 188,21 triệu USD.
Trong lĩnhvực giáo dục đào tạo có tổng vốn đầu đầu tư 27,87 triệu USD, trong đó vốn vay8,9 triệu USD và viện trợ 10,97 triệu USD. ODA hỗ trợ cho việc thực hiện cảicách giáo dục ở các cấp học giáo dục mầm non, tiểu học, trung học cơ sở, trunghọc phổ thông và đặc biệt là Dự án Giáo dục tiểu học cho trẻ em có hoàn cảnhkhó khăn đã góp phần cải thiện điều kiện cơ sở vật chất cho các trường, tạođiều kiện nâng cao chất lượng dạy và học; góp phần giải quyết xóa phòng họctạm, phòng học ca 3, là những điểm tránh bão, lụt cho nhân dân ở những vùngthường xuyên bị lụt, bão…
Trong lĩnhvực y tế có tổng vốn đầu tư 58 triệu USD, trong đó viện trợ không hoàn lạichiếm tỷ trọng cao, khoảng 42% trong tổng vốn ODA (khoảng 15,97 triệu USD) đãđược sử dụng để tăng cường cơ sở vật chất và kỹ thuật cho công tác khám và chữabệnh (xây dựng bệnh viện và tăng cường trang thiết bị y tế cho một số bệnh việntuyến tỉnh và thành phố, các bệnh viện huyện và các trạm y tế xã, xây dựng cơsở sản xuất kháng sinh, trung tâm truyền máu quốc gia,..., tăng cường công táckế hoạch hóa gia đình, phòng chống HIV/AIDS và bệnh truyền nhiễm như lao, sốtrét; đào tạo cán bộ y tế, hỗ trợ xây dựng chính sách và nâng cao năng lực quảnlý ngành.
Trong lĩnhvực cấp nước sạch, vệ sinh môi trường có tổng vốn đầu tư hơn 117,7 triệu USD.Trong đó, phải kể đến Dự án vệ sinh môi trường thành phố Quy Nhơn với tổng vốnđầu tư 77,54 triệu USD, trong đó vốn ODA là 58,76 triệu USD và được viện trợkhông hoàn lại bởi Quỹ môi trường toàn cầu (GEF) và Chính phủ Nhật Bản 6,92triệu USD; Dự án Cấp nước và vệ sinh môi trường tại tỉnh Bình Định với tổng mứcđầu tư 13 triệu USD, được viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Bỉ là 11 triệuUSD và các dự án khác do ADB, Chính phủ Bỉ viện trợ không hoàn lại đã và đangcải thiện hệ thống cấp nước sinh hoạt; giải quyết cơ bản vấn đề thoát nước, xửlý nước thải, chất thải, rác thải rắn ở thành phố Quy Nhơn, các khu công nghiệpvà một số khu đô thị, khu dân cư tập trung của tất cả các huyện.
Nhiều chươngtrình và dự án ODA hỗ trợ Việt Nam bảo vệ môi trường và phát triển bền vững nhưcác chương trình trồng rừng và phủ xanh đất trống, đồi núi trọc; các chươngtrình và dự án xây dựng và bảo vệ các khu sinh quyển, rừng quốc gia, khu bảotồn thiên nhiên,...
Những lĩnh vực ưu tiên trong thu hút ODA của tỉnh trongthời gian tới
Hiện nay,Bình Định đã xây dựng danh mục mời gọi các dự án ODA, những trong các lĩnh vực:Phát triển nông nghiệp và nông thôn như nông nghiệp, thuỷ lợi, lâm nghiệp, thuỷsản kết hợp xóa đói, giảm nghèo. Xây dựng hạ tầng kinh tế theo hướng hiện đại.Xây dựng kết cấu hạ tầng xã hội: y tế, giáo dục và đào tạo, dân số và pháttriển và một số lĩnh vực khác. Bảo vệ môi trừờng và các nguồn tài nguyên thiênnhiên. Tăng cường năng lực thể chế và phát triển nguồn nhân lực, chuyển giaocông nghệ, nâng cao năng lực nghiên cứu và triển khai...Trong đó, lĩnh vực ytế, giáo dục có 2 dự án với tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 770 tỷ đồng; lĩnhvực phát triển hạ tầng có 3 dự án với tổng vốn đầu tư dự kiến 1.845 tỷ đồng;lĩnh vực môi trường có 6 dự án với tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 887 tỷ đồng;lĩnh vực nông nghiệp và kiến cố kênh mương có 14 dự án với tổng vốn đầu tư dựkiến khoảng 1606,43 tỷ đồng; lĩnh vực cấp nước có 5 dự án với tổng vốn đầu tưdự kiến khoảng 1474 tỷ đồng; lĩnh vực thủy sản có 2 dự án với tổng vốn đầu tưdự kiến khoảng 2083 tỷ đồng.
Ngoài ra,tỉnh đang mong muốn được tài trợ vốn ODA để đầu tư vào các dự án thực sự cầnthiết khác như:
- Bệnh việnSản Nhi tỉnh Bình Định. Mục tiêu dự án xây dựng mới Bệnh viện Sản Nhi nhằm đápứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh cho các đối tượng là phụ nữ, bàmẹ, trẻ em. Phát triển thành trung tâm thực hành y tế phục vụ công tác giảngdạy nâng cao nghiệp vụ cán bộ y tế trong tỉnh. Dự kiến vốn thực hiện 500 tỷđồng.
- Nghiên cứuchỉnh trị cửa An Dũ (có tính đến yếu tố ứng phó với biến đổi khí hậu). Mục tiêudự án bảo vệ bờ sông chống xói lở, giữ ổn định khu vực cửa sông mới, đảm bảotính mạng và tài sản của nhân dân trong vùng... Phòng chống lũ, tiêu thoát lũtốt cho lưu vực sông Lại Giang. Dự kiến vốn thực hiện dự án 630 tỷ đồng.
- Cải tạo,nâng công suất hệ thống cấp nước thành phố Quy Nhơn. Mục tiêu dự án nâng côngsuất của hệ thống cấp nước lên 80.000 m3/ngày đêm; cấp nước an toànvà đảm bảo chất lượng. Dự kiến vốn thực hiện dự án là 1200 tỷ đồng.
- Đường venbiển địa phận tỉnh Bình Định. Mục tiêu nâng cấp tuyến đường phục vụ phát triểnkinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng của tỉnh. Dự kiến vốn thực hiện dự án 8.400tỷ đồng.
- Nâng cấpkhu neo đậu trú bão và xây dựng cơ sở hạ tầng cảng cá ngừ đại dương Tam QuanBắc. Mục tiêu dự án xây dựng một khu neo đậu tránh trú bão cấp vùng đáp ứng chokhoảng 2000 tàu/400CV và hình thành một trung tâm nghề cá bao gồm dịch vụ hậucần đánh bắt, tổ chức thu mua, chế biến sản phẩm thủy sản, cảng cá chuyên biệtcho cá ngừ đại dương, nhằm hiện đại hóa cơ sở hạ tầng nghề cá tỉnh Bình Định,phát triển kinh tế thủy sản, góp phần nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm vàhiệu quả khai thác thủy sản, đảm bảo phát triển bền vững nghề cá, góp phần pháttriển kinh tế xã hội của địa phương. Dự kiến vốn thực hiện dự án là 1.683 tỷđồng.
Trong thời gian tới, bêncạnh sự tích cực vận động của tỉnh, Bình Định rất cần sự quan tâm hỗ trợ củacác bộ ngành trung ương và các nhà tài trợ, đặc biệt là nguồn vốn của Ngân hàngPhát triển Châu Á (ADB), Ngân hàng Thế giới (WB), Cơ quan Hợp tác Quốc tế NhậtBản (JICA), Cơ quan hợp tác quốc tế HànQuốc (KOICA), Quỹ môi trường toàn cầu (GEF), Chính phủ các quốc gia Bỉ, Hà Lan,Phần Lan, CHLB Đức, Pháp (AFD), New Zealand, Lucxembourg và một số nhà tài trợkhác đầu tư trong các lĩnh vực thuỷ lợi, giao thông, cấp nước sạch, giáo dục, ytế, phát triển nông nghiệp nông thôn, môi trường,...để góp phần đáng kể vàonguồn lực đầu tư phát triển của tỉnh.